Denemeler - Tam Metin

1572'de, kendini dinlenmeye, okumaya ve düşünmeye adamak için malikânesine çekilen Montaigne, kitaplığındaki kitaplardan ve deneyimlerinden esinlenerek sürekli genişleyen “denemelerini” kaleme almaya başladı. Amacı, kendini gözlemleyerek hem kendi varlığının doğasını hem de evrensel insan doğasını ortaya koymaktı. Böylece yazının kişisel bir düşünce alanı olabileceğini keşfederek edebiyatın seyrini değiştirdi. Denemeler, yazarın zihnini sınadığı, insan doğasının karmaşıklığını samimiyetle irdelediği bir iç yolculuktur. Montaigne, bu yazılarda savaşlardan dostluğa, aşktan dine, ölümden bilgelik arayışına uzanan geniş yelpazede hem antik metinlerle hem de kendi deneyimleriyle diyalog kurar. Kendini gözlemleme cesaretiyle “deneme” türünü yaratan Montaigne, okurunu da aynı dürüstlükle düşünmeye davet eder. Denemeler, yüzyıllar boyunca filozoflardan yazarlara, her kuşaktan okura ilham vermeyi sürdürmüş, bireyin iç dünyasını anlamaya dair en kalıcı metinlerden biri olmuştur. Yazın tarihinin en kişisel ve özgün eserlerinden biridir; bilge bir Rönesans zihninin derinliklerine büyüleyici bir bakış sunar ve modern okurlara keyif ve aydınlanma sağlamayı her dönemde sürdürmektedir. Montaigne'in takdiri hak eden çalışmasının amacı zaten gerçekleştirdiği gibi, sadece kendini anlatmaktı; çünkü o insan tabiatını anlatmak istemişti […] III. Henri zamanında köyden gelmiş, cehalet devrinde bilge, bağnazların içinde düşünür olmuş ve kendi isminin altında benim zaaflarımı ve aşırılıklarımı anlatmış bu soylu adam daima sevilecek. Voltaire Montaigne dünyanın yetiştirdiği en mükemmel yazardır. İnsanların İncil'i okuduğu gibi, her hafta okuyorum onu, harf harf, baştan sona değil. Haftada en az bir defa kitabımı açarım, bir iki satır okurum ondan, sırf keyif için. Benim için dünyada bundan büyük mutluluk yok. Onun dostu olmaktan mutluluk duyardım; yazdığı için değil, daha çok biriyle dost olmayı beklemek gibi… bilirsiniz. Bu, benim için, mucizevi olurdu. Montaigne'i çok seviyorum. O benim hayatıma girmiş en iyi arkadaşım. Orson Welles