Halkların Evriminin Psikolojik Yasaları

Gustave Le Bon, toplumsal gelişmelerle ve insanlık tarihiyle ilgili çeşitli araştırmalara ve gözlemelere dayanarak düşünceler üretti. 20 yy. ırkçı politikacılarının onun çalışmalarından etkilenmiş olduğu sıkça dile getirilir. Bir yönüyle, eskimiş düşünceler bunlar, bir yönüyle ise, ne yazık ki, pek de eskimeyen düşünceler... Halkların medeniyeti birkaç temel fikir üzerine kuruludur. Kurumları, edebiyatı ve sanatı bu fikirlerden şekillenir. Bunların oluşumları çok yavaş olduğu gibi, kaybolmaları da çok yavaştır. Hatalı yapıları sorgulayıcı ve eğitimli zihinler tarafından ortaya çıkarıldıktan çok sonra bile, kitleler için tartışılmaz gerçekler olarak kalırlar ve ulusların üzerinde etkilerini göstermeye devam ederler. Yeni bir fikri empoze etmek zorsa, eski bir fikri yıkmak da daha az zor değildir. İnsanlık her zaman ölü fikirlere ve ölü tanrılara umutsuzca sarılmıştır. Üstelik insanın antik tarihinden, zihinsel yapısındaki değişikliklerden ve kalıtım yasalarından çok habersiz olan filozofların, dünyaya bireylerin ve ırkların eşitliği fikrini sunmaları ancak bir buçuk yüzyıl önceydi. Kitleler için çok çekici olan bu fikir, sonunda akıllarında yer etti ve kısa sürede meyvesini verdi. Eski toplumların temellerini sarstı, en ürkütücü devrimleri doğurdu ve Batı dünyasını, sonu kestirilemeyecek bir dizi şiddetli sarsıntıya sürükledi. Halkların Evriminin Psikolojik Yasaları kitabının önemi, günümüze etkisinden çok, dönemin düşünce dünyasının bir yönünü yansıtmasından geliyor.