Metres

"Aşk ve alakaya karşı acaba kaçıncı asr-ı medeniyette sigorta şirketleri teessüs edecek? Hani ya öyle hayırlı bir şirket vücuda getirilse bedel-i taksiti her ne olursa olsun verir, her nev'i bela-yı muhabbete karşı en evvel ben gönlümü temin ettirirdim. Mahalle yangınlarındaki telefat ahşaba, eşyaya aittir. Fakat sevda harikinde doğrudan doğruya insan yanıyor." Metres romanında Müştak ve Reyhan tipleri aracılığıyla dönem romanlarında işlenen Fransız metres, alafrangalık, züppelik, yanlış Batılılaşma, eğitim öğretim eksikliği ve Batı'ya öykün-menin hazin sonuçları mizahi bir dille anlatılır. Hüseyin Rahmi, romanda felsefeden de bahis açar ve eğitim üzerine düşüncelerini okuyucuya aktarır. İlk olarak 1900 yılında yayımlanan Metres romanının elinizdeki baskısında günümüz okuru için yabancı sayılabilecek kelimelerin her birinin anlamı ile Fransızca kelime ve cümlelerin çevirileri dipnotlarda verilmiştir.